Samorządy

12 września podpisana przez Prezydenta ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (dalej: „ustawa kaucyjna”) została opublikowana w Dzienniku Ustaw: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2023/1852. Ustawa kaucyjna wchodzi w życie 30 dni od dnia ogłoszenia. Sam system kaucyjny ma obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.

W przypadku Samorządów, system kaucyjny to:

• Niższe koszty sprzątania przestrzeni publicznej

Odpady opakowaniowe po napojach stanowią około 50% odpadów zaśmiecających przestrzeń publiczną. Badania oraz dane z systemów kaucyjnych funkcjonujących już w Europie pokazują, że wprowadzenie tego typu rozwiązań  radykalnie, do poziomu ponad 90%, zwiększa ilość odebranych z rynku opakowań, a co za tym idzie, znikoma ich część pozostanie w gestii gminnych służb oczyszczania.

• Mniejszy strumień odpadów do zagospodarowania

Oddzielny system zbierania, tak w automatach, jak i w punktach zbiórki manualnej, odpadów opakowaniowych po napojach, zmniejszy strumień odpadów komunalnych, odciążając infrastrukturę gmin (ograniczenie częstotliwości wywozu odpadów obniży koszty ich transportu). Za przykład może posłużyć tutaj Walia, której władze wyliczyły, że redukcja kosztów może sięgnąć nawet 40 proc. Ważne: materiał zebrany w ramach zwrotu kaucji, docelowo ponownie przeznaczany do produkcji opakowań do żywności, na żadnym z etapów kolekcjonowania i transportu,
nie może być łączony z odpadami komunalnymi.

System kaucyjny nie działa w próżni, a jest elementem szerszych przepisów, które przyniosą gminom stabilny strumień finansowania pokrywający koszty obsługi odpadów opakowaniowych.
Proponowane rozwiązania są elementem szerszego aktu prawnego dotyczącego Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta. Z dyrektyw UE, których transpozycją będą rzeczone przepisy, wiemy, że przedsiębiorstwa wprowadzające na rynek produkty w opakowaniach, będą musiały ponieść nie mniej niż 80% kosztów zebrania i ponownego przetworzenia owych opakowań. Część tych środków trafi do gmin, pozwalając zmniejszyć uciążliwe dla mieszkańców stawki za odbiór odpadów, ale także zmodernizować infrastrukturę związaną z całym procesem.