Podstawowe informacje
Jak to działa?
Zastanawiasz się na czym polega system kaucyjny?
Zebraliśmy dla Ciebie informacje na ten temat, bazując na doświadczeniach 10 krajów europejskich, w których został wprowadzony. Szczegółowe informacje na temat systemu kaucyjnego oraz rozwiązań wdrożonych w Europie znajdziesz w naszym Raporcie.
Poniższa infografika przedstawia działanie systemu kaucyjnego.
System zbiórki opakowań wielokrotnego użytku wygląda bardzo podobnie.
Najczęściej punkty zbiórki opakowań jedno- i wielorazowych obsługuje jeden automat, a operator systemu rozlicza obydwa rodzaje opakowań.
Różnica polega na tym, że operator przekazuje opakowania wielokrotnego użytku producentowi napojów, a nie recyklerowi. Opakowania zabierane są ze sklepu bezpośrednio do producenta. Ten oczyszcza je z zabrudzeń i powtórnie napełnia. Opakowania wielokrotnego użytku mogą być używane nawet do 50 razy.
01.
Na każdy sprzedawany produkt w butelce szklanej, plastikowej lub w puszce jest nałożona kaucja. Każdy kraj sam decyduje o wysokości kaucji. W Niemczech to 25 eurocentów na opakowania jednorazowe, w krajach bałtyckich – 10 eurocentów.
Warto wiedzieć:
Od 2020 r. w niektórych krajach kaucją zostaną objęte też opakowania na soki i inne napoje w opakowaniach wielomateriałowych, potocznie nazywanych “kartonami” lub Tetra Pak, od nazwy firmy, która je wytwarza.
02.
Ustawa określa jakiej wielkości sklepy mają obowiązek przyjmowania opakowań po napojach i zwrotu doliczonej przy ich sprzedaży kaucji. Na Litwie obowiązkiem objęte są sklepy o powierzchni powyżej 300 m kw., w Estonii powyżej 200 m kw.
03.
Operator, czyli podmiot, który obsługuje system kaucyjny (np. zrzeszenie producentów napojów), regularnie odbiera od sklepów opakowania i przekazuje je następnie recyklerom. Ten sam operator rozlicza handlowców i przedsiębiorców z wpłaconych i wypłaconych kaucji.
04.
Sklepy mogą zainstalować u siebie automaty do odbioru opakowań i wydawania kaucji – najczęściej są to obiekty o powierzchni powyżej 250 metrów kwadratowych. Klient wrzucając butelkę lub puszkę do automatu, otrzymuje paragon, który uprawnia do odebrania równowartości kwoty podanej na paragonie lub wydania jej na zakupy w tym sklepie.
05.
Sposób w jaki zbierane są opakowania zależy od wielkości sklepu oraz ilości przyjmowanych opakowań. Za usługę zbiórki sklepy otrzymują od operatora tzw. opłatę manipulacyjną. Sklepy zakupują automaty samodzielnie (Skandynawia, Estonia) lub otrzymują je od operatora systemu (Litwa).
Na opakowaniach (zarówno z systemów zbiórki ręcznej, jak i zautomatyzowanej) umieszczone są specjalne kody, dzięki którym operator identyfikuje konkretnego sprzedawcę.
06.
Na podstawie liczby i rodzaju wprowadzonych opakowań zadeklarowanych przez wprowadzającego je na rynek, operator wylicza koszt ich zbiórki oraz zagospodarowania i na tej podstawie co miesiąc pobiera od od nich określoną opłatę.
07.
System finansuje się dzięki około 10 proc. opakowań, za które klienci nie odbierają kaucji, z opłat administracyjnych ponoszonych przez producentów oraz ze sprzedaży zebranych odpadów, które mogą być powtórnie przetworzone i sprzedane w formie nowego produktu.
Organizatorem akcji KAUCJA WRACA jest Polskie Stowarzyszenie Zero Waste