13 lipca 2023 przyjęta została ustawa o systemie kaucyjnym. Odbyło się to przy poparciu większości partii politycznych, głosami 433 posłów i posłanek, którzy zdecydowali, iż projekt ten jest właściwą odpowiedzią na wyzwania jakie stawia przed nami gospodarka o obiegu zamkniętym oraz ambicje w zakresie ochrony środowiska. To także sprawdzona w wielu krajach europejskich recepta na spełnienie poziomów recyklingu plastiku, szkła i metalu jak również szansa na nowe, zielone miejsca pracy. Ustawa kaucyjna to także remedium na gigantyczne kary nakładane na Polskę za niespełnienie poziomów, które w 2022 roku wyniosły ponad 2 miliardy złotych oraz redukcję kwoty tzw.podatku od plastiku.

Prawidłowe funkcjonowanie systemu kaucyjnego, który ma zacząć działać w Polsce od stycznia 2025 roku, zależy od wielu czynników. Jednym z nich jest właściwe określenie stawek opłaty produktowej. Opłata ta powinna być ekonomicznym bodźcem gwarantującym, że wprowadzającym będzie zależało na maksymalizacji zbiórki odpadów opakowaniowych po napojach. Zaproponowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska stawki są krytycznie niskie, co może zadziałać w przeciwny do zamierzonego sposób, zniechęcając przedsiębiorców do działań mających na celu włączenie się do systemu kaucyjnego, co finalnie zagrozi poprawnemu jego działaniu w Polsce.

Jako Polskie Stowarzyszenie Zero Waste postulujemy by wysokość opłaty produktowej była określona wg maksymalnej stawki zapisanej w ustawie kaucyjnej i wynosiła 25 zł za kilogram w każdym roku funkcjonowania systemu. Może się to okazać jedynym skutecznym sposobem na zagwarantowanie realnego działania przedsiębiorców w miesiącach poprzedzających wprowadzenie systemu i pozwoli im na stworzenie efektywnego, przyjaznego dla konsumentów rozwiązania. 

Przykładem takiej strategii jest system działający na Słowacji, gdzie opłata produktowa wynosi 6 euro za kg, czyli ok 25 zł, co przekłada się na wysoką efektywność całego systemu.